مقدمه
با اجرای قانون پایانه‌های فروشگاهی و سامانه مودیان، فعالان صنف طلا و جواهر ملزم به رعایت الزامات قانونی جدیدی شده‌اند. یکی از مهم‌ترین این الزامات، استفاده از شناسه کالا در صدور صورتحساب‌های الکترونیکی است. این مقاله به بررسی جامع شناسه کالا در سامانه مودیان، الزامات قانونی مرتبط با آن برای صنف طلا و جواهر، و راهکارهای عملی برای انطباق با این مقررات می‌پردازد. اگر در این حوزه فعالیت می‌کنید، این راهنما به شما کمک می‌کند تا از جریمه‌های مالیاتی جلوگیری کرده و فرآیندهای مالی خود را شفاف‌تر کنید.
شناسه کالا چیست؟
شناسه کالا یک کد 13 رقمی یکتا است که توسط وزارت صنعت، معدن و تجارت برای شناسایی و دسته‌بندی کالاها و خدمات در سامانه مودیان تعریف شده است. این کد برای هر نوع کالا یا خدمت، از جمله طلا، جواهر، و سکه، به‌منظور ردیابی دقیق معاملات و افزایش شفافیت مالی استفاده می‌شود. شناسه‌های کالا به دو نوع تقسیم می‌شوند:
-
شناسه عمومی: برای کالاهایی که ویژگی‌های خاص ندارند و به‌صورت موقت استفاده می‌شوند (مانند طلای خام).
-
شناسه اختصاصی: برای کالاهای خاص با ویژگی‌های منحصربه‌فرد، مانند جواهرات با سنگ‌های قیمتی خاص یا مصنوعات طلای طراحی‌شده.
الزامات قانونی برای طلا و جواهر
بر اساس قانون پایانه‌های فروشگاهی، از تاریخ 1 دی 1402، تمامی طلافروشان و فعالان حوزه طلا و جواهر (از جمله تولیدکنندگان، واردکنندگان، و فروشندگان) موظف به ثبت‌نام در سامانه مودیان و صدور صورتحساب‌های الکترونیکی با درج شناسه کالا هستند. این الزامات شامل موارد زیر است:
-
ثبت‌نام در سامانه مودیان: تمامی اشخاص حقوقی و حقیقی فعال در این حوزه باید در سامانه مودیان (tp.tax.gov.ir) ثبت‌نام کرده و شناسه کاربری و رمز عبور دریافت کنند.
-
دریافت شناسه کالا: برای هر نوع طلا، جواهر، یا سکه (مانند سکه تمام بهار آزادی، انگشتر با نگین الماس، یا طلای 18 عیار)، باید شناسه عمومی یا اختصاصی از سامانه جامع تجارت (ntsw.ir) یا مرکز ملی شماره‌گذاری کالا و خدمات ایران دریافت شود.
-
صدور صورتحساب الکترونیکی: اطلاعات نظیر وزن، عیار، قیمت هر گرم، ارزش افزوده، و شناسه کالا باید در فاکتورهای الکترونیکی ثبت و به سامانه مودیان ارسال شوند.
-
انطباق با استانداردهای مالیاتی: عدم درج صحیح شناسه کالا در صورتحساب‌ها می‌تواند منجر به برگشت فاکتور، جریمه مالیاتی، یا حتی مسدود شدن کد اقتصادی شود.
مراحل دریافت شناسه کالا برای طلا و جواهر
برای دریافت شناسه کالا، طلافروشان باید مراحل زیر را طی کنند:
-
ورود به سامانه جامع تجارت (ntsw.ir):
-
ثبت‌نام و دریافت نام کاربری و رمز عبور.
-
تکمیل اطلاعات کسب‌وکار و دریافت نقش تجاری (تولیدکننده، واردکننده، یا فروشنده).
-
ثبت مشخصات کالا (مانند نوع طلا، عیار، وزن، یا ویژگی‌های سنگ‌های قیمتی) برای دریافت شناسه اختصاصی.
-
-
استفاده از شناسه عمومی (در صورت لزوم):
-
اگر کالایی هنوز در سامانه جامع تجارت کدگذاری نشده است، می‌توانید موقتاً از شناسه عمومی استفاده کنید. برای مثال، شناسه عمومی برای طلای خام یا سکه در سایت stuffid.tax.gov.ir قابل دریافت است.
-
توجه: استفاده از شناسه عمومی موقت است و باید در اسرع وقت برای دریافت شناسه اختصاصی اقدام شود.
-
-
ثبت شناسه در نرم‌افزار حسابداری:
-
نرم‌افزارهای حسابداری تخصصی مانند زرین سامانه امکان ثبت و مدیریت شناسه‌های کالا را فراهم می‌کنند. این نرم‌افزارها با سامانه مودیان یکپارچه شده و فرآیند ارسال صورتحساب را ساده‌تر می‌کنند.
-
چالش‌های طلافروشان در استفاده از شناسه کالا
صنف طلا و جواهر به دلیل ویژگی‌های خاص خود، مانند نوسانات قیمت طلا، ترکیب کالا و اجرت ساخت، و تنوع سنگ‌های قیمتی، با چالش‌هایی در انطباق با سامانه مودیان مواجه است. برخی از این چالش‌ها عبارت‌اند از:
-
پیچیدگی ثبت مشخصات جواهرات: جواهراتی که شامل سنگ‌های قیمتی (مانند الماس یا یاقوت) هستند، نیاز به ثبت دقیق ویژگی‌هایی مانند وزن، پاکی، و تراش دارند.
-
نوسانات قیمت: قیمت طلا و سنگ‌های قیمتی به‌صورت روزانه تغییر می‌کند و به‌روزرسانی ارزش‌ها در سامانه مودیان نیاز به دقت بالایی دارد.
-
عدم آشنایی با فرآیندهای دیجیتال: بسیاری از طلافروشان با نرم‌افزارهای حسابداری یا سامانه مودیان آشنا نیستند.
-
خطاهای انسانی: اشتباه در درج شناسه کالا یا اطلاعات فاکتور می‌تواند منجر به برگشت صورتحساب شود.
راهکارهای عملی برای انطباق با الزامات
برای رفع چالش‌ها و انطباق با الزامات قانونی، طلافروشان می‌توانند از راهکارهای زیر استفاده کنند:
-
استفاده از نرم‌افزارهای حسابداری تخصصی:
-
نرم‌افزارهایی مانند زرین امکان ثبت خودکار شناسه کالا، محاسبه ارزش افزوده، و ارسال فاکتور به سامانه مودیان را فراهم می‌کنند. این نرم‌افزارها با به‌روزرسانی مداوم، سازگاری با تغییرات قانونی را تضمین می‌کنند.
-
-
آموزش کارکنان:
-
شرکت در وبینارها و دوره‌های آموزشی مالیاتی ویژه صنف طلا و جواهر می‌تواند دانش لازم برای کار با سامانه مودیان را فراهم کند.
-
-
به‌روزرسانی منظم شناسه‌ها:
-
با توجه به تغییرات احتمالی در سامانه مودیان، استفاده از نرم‌افزارهایی با پشتیبانی فعال و به‌روزرسانی مداوم ضروری است.
-
-
مشاوره مالیاتی:
-
همکاری با مشاوران مالیاتی یا شرکت‌هایی مانند طلایار سامانه برای دریافت شناسه‌های عمومی و اختصاصی و رفع مشکلات فنی توصیه می‌شود.
-
مزایای استفاده از شناسه کالا در سامانه مودیان
-
شفافیت مالی: ثبت دقیق معاملات و کاهش احتمال تخلفات مالیاتی.
-
جلوگیری از قاچاق: شناسه کالا امکان ردیابی طلا و جواهر از مبدأ تا مصرف‌کننده را فراهم می‌کند.
-
افزایش اعتماد مشتریان: فاکتورهای الکترونیکی معتبر، اعتماد خریداران را به کسب‌وکار شما افزایش می‌دهد.
-
کاهش جریمه‌ها: انطباق با الزامات قانونی از جریمه‌های سنگین مالیاتی جلوگیری می‌کند.
نتیجه‌گیری
شناسه کالا در سامانه مودیان یکی از الزامات کلیدی برای فعالان صنف طلا و جواهر است که نقش مهمی در شفاف‌سازی معاملات و انطباق با قوانین مالیاتی ایفا می‌کند. با ثبت‌نام در سامانه مودیان، دریافت شناسه‌های عمومی و اختصاصی، و استفاده از نرم‌افزارهای حسابداری تخصصی، طلافروشان می‌توانند فرآیندهای مالی خود را بهینه کرده و از چالش‌های قانونی عبور کنند. همچنین، استفاده از نرم‌افزارهای معتبر مانند زرین می‌تواند این مسیر را برای شما هموارتر کند.